AI en teledentistry verbeteren kwaliteit en interactie met de patiënt

Een innovatieve ondernemer. Zo kunnen je tandarts Harro Jensma wel omschrijven. Met interesse voor chirurgie en digitale innovaties koos hij voor de implantologie. Een vak dat hij afwisselt met zijn rol als mede-eigenaar van een groepspraktijk. Harro ziet de mogelijkheden van Artificial Intelligence en teledentistry ook in de tandheelkunde groeien. Met een toenemende vraag naar kleine standsveranderingen van het gebit, zonder lange orthodontische trajecten besluit hij een eigen alignermerk op de markt te brengen. “Met goede online monitoring is er heel veel mogelijk.”

Harro komt uit een artsennest en was voorbestemd om in de voetsporen van zijn familie te treden. Toch koos hij voor de tandheelkunde. “Mensen helpen en knutselen vond ik altijd al leuk, maar er stroomde ook ondernemersbloed door mij heen. En dat valt nu eenmaal beter te combineren met een eigen tandheelkundige praktijk. Ik vind het leuk om de touwtjes in handen te hebben en zelf te organiseren en te sturen. Maar de eerste tien jaar heb ik eerst mijn weg leren kennen binnen de tandheelkunde en de implantologie door heel veel opleidingen en cursussen te volgen.

Bij Tandheelkundig Centrum Altman mag ik als mede-eigenaar naar eigen inzicht de praktijk vormgeven en kan ik een leuke organisatie creëren binnen een groepspraktijk met veel differentiaties in de tandheelkunde. Medewerkers op de goede plek zetten, eigen verantwoordelijkheid geven en zien dat ze zich ontwikkelen, daar word ik echt blij van. Daarnaast houd ik de laatste (digitale) ontwikkelingen binnen de tandheelkunde goed in de gaten en kijk ik op welke manier we daarop kunnen inspelen.” Harro werkt tweeënhalve dag aan de stoel waar hij voornamelijk implantologische en reconstructieve trajecten be-handelt en is daarnaast bezig met het management van de praktijk en betrokken bij initiatieven in de digitale tandheelkunde waaronder Tootsee.

Waarom eigenlijk implantologie?
“Voor mij is dit het leukste onderdeel van de tandheelkunde waar heel veel uit het vak samenkomt; tandheelkundige kennis en vaardigheid, anatomie, protethiek, planning, chirurgie. Die diversiteit maakt het voor mij uitdagend, waarbij je mensen ook nog eens echt blij kunt maken met een functioneel en mooi resultaat. Een drempel om implantologische ingrepen te doen kan zitten in het feit dat het meer invasief is. Sommigen vinden dat spannend. Tegenwoordig is implantologie veel meer een onderdeel van de opleiding en heb je dus als afgestudeerde tandarts al wat ervaring met implantologie. Dat maakt de drempel lager.

Ik werd juíst getrokken door het chirurgische deel van de implantologie. En de digitale ontwikkelingen maken het voor mij nog extra interessant. Je kan nu vooral op het gebied van diagnostiek en planning zo ongelooflijk veel. Bijvoorbeeld met een CBCT, mondscanner en planningsoftware. Iets dat nodig kan zijn bij weinig bot of afwijkende anatomische structuur. Wij gebruiken dit in onze verwijspraktijk steeds vaker. Het biedt van A tot Z meer voorspelbaarheid en maakt een grotere range aan behandelingen mogelijk, maar het merendeel van de ingrepen is recht toe rechtaan implantologie. Waarbij je niet alles uit de kast hoeft te halen.”

Welke nieuwe ontwikkelingen zie je binnen het vak?
“Implantologie is al langer een onderdeel van de tandheelkunde geweest waarbij je gebruik kan maken van veel verschillende diagnostische- en planningtools zoals een CBCT-scan, mondscanner, boormal en Digital Smile Design. Tools die supergoed werken en je helpen om voorspelbaar te werken, maar ook belangrijk zijn in je communicatie naar de patiënt. Digital Smile Design helpt je niet alleen in je planning maar kan je ook gebruiken om de patiënt te laten zien wat het resultaat wordt. Dat helpt in de betrokkenheid van de patiënt en ook in de conversie van je behandelplan. Mensen zijn eerder geneigd om te kiezen voor een bepaalde behandeling als ze het eindresultaat kennen en het laat zien dat je als tandarts innovatief bent. Iets dat mensen tegenwoordig ook van je verwachten. Ze hebben vaak al voorwerk gedaan, weten wat ze willen en wat er zoal te koop is in de markt.

Naast de bovengenoemde bekende tools verwacht ik de grootste ontwikkelingen op het vlak van Artificial Intelligence (AI), teledentistry, Augmented Reality en 3D-printing. AI kan worden toegepast op meerdere onderdelen binnen de tandheelkunde: diagnostiek, behandelplanning, behandeling en preventie/nazorg.

In diagnostiek kunnen röntgenbeelden geïnterpreteerd worden met behulp van AI. Röntgenfoto’s worden in de dagelijkse praktijk vaak gemaakt, maar de interpretatie en verslaglegging van het hele plaatje schiet nog wel eens te kort. Een computer kan – op basis van veel data – ieder stukje van de foto bekijken en een gestandaardiseerd, geprotocolleerd verslag maken. Daarbij is hij snel, nooit moe en blijft leren, wat zorgt voor meer data, meer kennis en dus steeds betere diagnoses. Daar kan je naast ‘standaard’ diagnostiek veel dingen aan ophangen.
Een simpele toepassing voor de implantologie is bijvoorbeeld implantaatherkenning. We zien regelmatig exotische implantaatmerken langskomen. Door het maken van een röntgenfoto kan een computer op basis van verschillende kenmerken bepalen wat voor merk het is. Op dit moment kan je het zelf doen via de website Whatimplantisthat.com. Het is slechts één van de toepassingen, maar op termijn kunnen individuele diagnoses en verslagen steeds verder worden gestandaardiseerd. Nauwkeuriger diagnostiek zorgt voor verdere professionalisering van het vak. En de gegenereerde data kan ons nieuwe inzichten verschaffen over correlaties tussen ziektebeelden, biomarkers en nog veel meer.

Behandelplanning: We doen al veel met digital imaging, planningsolutions en DSD. Op die manier laten we onze patiënten zien wat het eindresultaat is van een behandeling. Hierbij moet je zelf handmatig nog best wat doen om met behulp van de computer en software tot een planning te komen. Dat kan in de toekomst veel laagdrempeliger gaan zoals Invisalign daarvoor een optie biedt. Je maakt een selfie en ziet hoe je gebit eruit kan zien na een behandeling met hun product. Een dergelijke optie, op basis van selfies en AI zien wat een eventuele behandeling voor jou kan betekenen wordt steeds nauwkeuriger en gaat een enorme vlucht nemen in de komende jaren.

Als we het hebben over de behandeling zelf dan is X-Guide die Wouter Kalk gebruikt een mooi voorbeeld. Dit apparaat maakt gebruik van dynamische navigatie; beeldnavigatie op basis van realtime feedback. Op basis van vooraf gemaakte CBCT en IO beelden wordt een digitale planning gemaakt en ingeladen in het apparaat. Aan de hand van een tracker en referentiepunten ziet de implantoloog op een beeldscherm waar de boor op de kaak te plaatsen, in welke richting en tot welke diepte. Daarbij krijgt hij of zij continue feedback en kan waar nodig aanpassingen doen. Dit apparaat zorgt voor een minder invasieve behandeling, meer precisie, grotere voorspelbaarheid en daarmee voor duurzaamheid van het eindproduct.

Op het gebied van preventie en nazorg zijn er al verschillende ‘smart devices’ op de markt. Zo laten tandenborstels weten hoe je poetst en geven daarbij ook advies en zijn er preventie apps die je ondersteunen bij het verzorgen van je gebit. Daarbij wordt steeds meer de camerafunctie van de telefoon gebruikt om aan de hand van selfies instructies te geven. Ook hier leert de computer op basis van AI steeds beter afwijkingen te detecteren.

Verder kunnen augmented- en virtual reality worden ingezet voor trainings- en educatie doeleinden en biedt 3D printing enorm veel mogelijkheden, bijvoorbeeld bij bioactieve tijdelijke restauraties die je kunt overzetten en exact kopiëren.

De mogelijkheden voor tandartsen nemen met deze nieuwe ontwikkelingen toe waardoor het vak blijft boeien. De diagnostiek, planning en het eindresultaat wordt significant beter. Door het gebruik van on- en offline contactmomenten raken patiënten meer betrokken, verzorgen hun gebit beter en stemmen makkelijker in met een behandeling. Nieuwe tools, beter eindresultaat kan je dus zeggen.” Aligners “Een goed voorbeeld van digitale innovaties in de tandheelkunde is de opkomst van grote aligner fabrikanten. Invisalign is al vanaf 1999 actief en heeft inmiddels zo’n 12 miljoen cases behandeld. In het begin waren de mogelijkheden beperkt en wer-den ze afgekeurd door tandartsen, maar inmiddels is het breed geaccepteerd en kun je er ook complexe cases mee behandelen. Nederland loopt hierbij nog steeds zo’n 10 jaar achter op Amerika maar lijkt in een stroomversnelling te komen. Die ontwikkelingen en vernieuwingen vind ik interessant, zeker ook omdat er een stuk AI bij komt kijken.

In onze praktijk zien we dat mensen een sprong willen maken in hun looks, mooiere rechte en gezonde tanden willen, maar opzien tegen een lang orthodontisch traject. Aligners bieden in veel gevallen dan een oplossing. Om in het woud van verschillende aanbieders toch een vinger aan de pols te houden en vanwege mijn ondernemende aard en interesse in innovatie, heb ik samen met Sophie van Dijk een eigen alignermerk op de markt gebracht, genaamd Tootsee. We hebben – vanwege het gemak voor de klant – bewust gekozen voor ‘direct to consumer’. Na een kort assessment vindt er een online screening plaats. Hierbij maakt men gebruik van gestandaardiseerde foto’s, aanwezige röntgenfoto’s en een thuis zelfgemaakte afdruk of een op locatie gemaakte scan. Op basis hiervan wordt een 3D animatie gemaakt die laat zien hoeveel bitjes je nodig hebt en wat het eindresultaat is. Deze screening/diagnose wordt gedaan door een orthodontist of een tandarts (doctor directed) waarna er een individueel behandelplan wordt opgesteld dat we ook intensief begeleiden. De begeleiding en controles vinden online plaats. Zo vragen we onze klanten om elke twee weken selfies te maken en online in te checken om de voortgang goed te monitoren. Een groot voordeel voor de gebruikers is dat ze ons 24/7 kunnen consulteren, zonder verspilling van reis- en wachttijd.

Het werken met aligners is niet nieuw, het bestaat al even. We kunnen met Tootsee op dit moment een beperkt spectrum van de markt bedienen met een kleine standscorrectie. Functioneel veranderen we niet veel en wijst de screening uit dat er fysiek een tandarts of orthodontist aan te pas moet komen dan organiseren we dat of verwijzen door. We zijn heel open in wat we kunnen en niet kunnen en communiceren dat ook.

Wanneer iemand kiest voor aligners, heeft hij of zij hierover vaak al overleg gehad met zijn of haar tandarts. Mochten ze voor ons kiezen dan sturen we in alle gevallen de tandarts een bericht. Dat levert wisselende reacties op. De meesten vinden het leuk en zijn geïnteresseerd, anderen zijn terughoudend en hebben vragen over onze manier van werken. Als we uitleggen wat we doen zijn de reacties veelal positief. Men moet ons ook niet verwarren met de volledige ‘doe-het-zelf-beugels’ waar geen onderzoek, behandelplan en monitoring door een behandelaar aan te pas komt. Wanneer je zoiets doet dan moet je het goed doen. Daar staan we voor bij Tootsee”

Toekomst
“Door de opkomst van AI en teledentistry neemt de kwaliteit van tandheelkunde toe, raken mensen meer betrokken en bewuster van hun mondgezondheid, verzorgen hun gebit beter en stemmen makkelijker in met een behandeling. De manier waarop we tandheelkunde aanbieden en onze praktijk inrichten verandert onder invloed hiervan mee. Diagnostiek, preventie en nazorg zullen ook op afstand plaatsvinden, op een moment waarop het de patiënt uitkomt. De interactie met de patiënt en de kwaliteit (van de mond) gaan hiermee verbeteren.”